Công chứng ngoài trụ sở và yêu cầu về an toàn cho công chứng viên
Công chứng ngoài trụ sở ngày càng được áp dụng rộng rãi nhằm đáp ứng nhu cầu của người già, người bệnh hoặc những trường hợp không thể trực tiếp đến văn phòng công chứng. Tuy nhiên, khác với môi trường làm việc kiểm soát chặt chẽ tại trụ sở, việc công chứng ngoài trụ sở đặt công chứng viên trước nhiều rủi ro tiềm ẩn về an ninh, sức khỏe và trách nhiệm nghề nghiệp. Vì vậy, an toàn công chứng viên khi công chứng ngoài trụ sở không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn là yêu cầu pháp lý gắn liền với tính hợp pháp của hoạt động công chứng. Đây cũng là một trong những yếu tố quan trọng quyết định việc có chấp nhận hay từ chối yêu cầu công chứng ngoài trụ sở.
1. Công chứng ngoài trụ sở – môi trường tiềm ẩn rủi ro đặc thù
Khác với công chứng tại văn phòng, công chứng ngoài trụ sở thường được thực hiện tại:
Nhà riêng của người yêu cầu
Cơ sở y tế
Nơi cư trú tạm thời hoặc địa điểm theo yêu cầu
Những địa điểm này thường không bảo đảm điều kiện kiểm soát an ninh, dễ phát sinh các tình huống:
Bị gây áp lực bởi các bên tham gia giao dịch
Bị cô lập trong không gian riêng tư
Khó kiểm soát số lượng người có mặt
Do đó, yêu cầu về an toàn công chứng viên khi công chứng ngoài trụ sở là vấn đề cần được đặt ra một cách nghiêm túc, thay vì chỉ xem đây là hoạt động “linh hoạt, hỗ trợ người dân”.
2. An toàn công chứng viên là một yếu tố của tính hợp pháp công chứng
Pháp luật công chứng không quy định trực tiếp một điều khoản riêng về “an toàn”, nhưng thông qua các nguyên tắc hành nghề, có thể khẳng định:
Công chứng viên phải hành nghề độc lập, khách quan, trung thực
Không được để bất kỳ yếu tố nào ảnh hưởng đến việc xác định ý chí tự nguyện
Phải chủ động phòng ngừa rủi ro cho bản thân và cho giao dịch
Trong trường hợp môi trường công chứng ngoài trụ sở đe dọa đến an toàn cá nhân hoặc sự độc lập nghề nghiệp, công chứng viên có nghĩa vụ từ chối thực hiện công chứng.
3. Những rủi ro cụ thể đối với công chứng viên khi công chứng ngoài trụ sở
3.1. Rủi ro về an ninh cá nhân
Thực tế hành nghề cho thấy, công chứng viên có thể đối mặt với:
Hành vi đe dọa, quấy rối khi từ chối công chứng
Áp lực từ người có lợi ích kinh tế trong giao dịch
Tình huống căng thẳng phát sinh tranh cãi tại chỗ
Trong những hoàn cảnh này, an toàn công chứng viên khi công chứng ngoài trụ sở không còn được bảo đảm, dẫn đến nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính đúng đắn của việc công chứng.
Trong thời gian dài, điều kiện ánh sáng và không gian không phù hợp
Nếu điều kiện thực tế không bảo đảm sức khỏe cho công chứng viên, việc tiếp tục thực hiện công chứng có thể bị xem là không tuân thủ chuẩn mực hành nghề an toàn.
3.3. Rủi ro pháp lý phát sinh từ môi trường không an toàn
Một môi trường thiếu an toàn thường kéo theo:
Khó xác minh đầy đủ ý chí tự nguyện
Dễ xảy ra việc ký thay, điểm chỉ hình thức
Khó ghi nhận đầy đủ diễn biến ký kết
Khi tranh chấp phát sinh, chính công chứng viên là người chịu trách nhiệm giải trình, dù rủi ro bắt nguồn từ điều kiện công chứng ngoài trụ sở.
4. Công chứng viên có quyền từ chối vì lý do không bảo đảm an toàn
Trong thực tiễn, nhiều người dân cho rằng công chứng viên bắt buộc phải đi công chứng ngoài trụ sở khi có yêu cầu hợp lệ. Tuy nhiên, cách hiểu này là không chính xác.
Nếu xét thấy:
Địa điểm công chứng không bảo đảm an toàn
Có dấu hiệu gây áp lực, đe dọa
Không thể hành nghề độc lập, khách quan
thì việc từ chối công chứng ngoài trụ sở là hoàn toàn phù hợp với pháp luật và đạo đức nghề nghiệp.
5. Trách nhiệm của tổ chức hành nghề công chứng đối với an toàn công chứng viên
Không chỉ công chứng viên, tổ chức hành nghề công chứng cũng có trách nhiệm:
Xây dựng quy trình đánh giá rủi ro khi công chứng ngoài trụ sở
Hạn chế tiếp nhận yêu cầu có yếu tố phức tạp, nhạy cảm
Bố trí đi cùng trong trường hợp cần thiết
Việc bỏ qua yếu tố an toàn công chứng viên khi công chứng ngoài trụ sở có thể dẫn đến trách nhiệm liên đới của tổ chức hành nghề nếu xảy ra hậu quả.
6. Mối liên hệ giữa an toàn công chứng viên và giá trị pháp lý văn bản
Một văn bản công chứng được lập trong điều kiện:
Công chứng viên bị áp lực
Môi trường thiếu kiểm soát
An toàn cá nhân không được bảo đảm
rất dễ trở thành đối tượng bị nghi ngờ về tính khách quan, từ đó:
Bị khiếu nại
Bị yêu cầu hủy văn bản công chứng
Bị Tòa án xem xét lại giá trị chứng cứ
Do đó, bảo đảm an toàn cho công chứng viên cũng chính là bảo vệ giá trị pháp lý của văn bản công chứng.
Kết luận
An toàn công chứng viên khi công chứng ngoài trụ sở là yêu cầu mang tính nền tảng, gắn liền với tính hợp pháp, khách quan và bền vững của hoạt động công chứng. Công chứng ngoài trụ sở không chỉ cần đáp ứng điều kiện của người yêu cầu, mà còn phải bảo đảm môi trường hành nghề an toàn cho công chứng viên. Việc từ chối công chứng trong trường hợp không bảo đảm an toàn không phải là né tránh trách nhiệm, mà là biểu hiện đúng đắn của việc tuân thủ pháp luật và đạo đức nghề nghiệp.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
