Trong trường hợp người chết không để lại di chúc hoặc di chúc vô hiệu, việc phân chia di sản được áp dụng thừa kế pháp luật theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015. Khi các đồng thừa kế muốn nhận phần tài sản của mình, họ phải thực hiện công chứng văn bản khai nhận di sản để có căn cứ pháp lý đối với tài sản như nhà đất, tiền gửi ngân hàng, ô tô, cổ phần. Công chứng di sản theo thừa kế pháp luật giúp xác lập quyền sở hữu hợp pháp và được các cơ quan Nhà nước chấp nhận khi đăng ký sang tên.

>>> Xem thêm: Đừng bỏ lỡ địa chỉ công chứng uy tín nhất thủ đô – Văn phòng công chứng Hà Nội.

1. Căn cứ pháp lý về thừa kế pháp luật

thừa kế pháp luật

Theo Điều 649 và Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015:
Thừa kế pháp luật áp dụng khi:
Người chết không để lại di chúc
Di chúc không hợp lệ
Người được chỉ định trong di chúc chết trước hoặc từ chối nhận di sản
Phần di sản không được định đoạt trong di chúc

Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 quy định người thừa kế theo pháp luật thuộc ba hàng:
Hàng thứ nhất gồm vợ chồng, cha mẹ, con
Hàng thứ hai gồm ông bà, anh chị em ruột, cháu ruột
Hàng thứ ba gồm cụ, bác, chú, cậu, cô, dì, cháu chắt

Lưu ý quan trọng: Người thừa kế cùng hàng được hưởng phần bằng nhau.

Ví dụ thực tế
Ông T chết không để lại di chúc. Ông có vợ và ba người con. Theo thừa kế pháp luật, mỗi người thuộc hàng thừa kế thứ nhất được hưởng một phần bằng nhau của toàn bộ di sản.

2. Hồ sơ cần chuẩn bị khi công chứng di sản theo thừa kế pháp luật

Hồ sơ gồm:
Giấy chứng tử của người để lại di sản
Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế pháp luật như giấy khai sinh, đăng ký kết hôn, sổ hộ khẩu
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản như sổ đỏ, sổ tiết kiệm, đăng ký ô tô
Giấy tờ tùy thân của người thừa kế như căn cước công dân, hộ chiếu
Văn bản ủy quyền có công chứng nếu có người thừa kế vắng mặt
Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân nếu cần làm rõ quan hệ gia đình

Căn cứ pháp lý
Điều 57 và Điều 58 Luật Công chứng 2014 cho phép công chứng viên yêu cầu bổ sung hồ sơ để xác minh người thừa kế theo pháp luật.

Ví dụ thực tế
Gia đình bà H làm thủ tục khai nhận di sản theo thừa kế pháp luật gồm nhà đất và sổ tiết kiệm. Do người con út nhận nuôi nên phải xuất trình quyết định nhận nuôi hợp pháp để được tính vào hàng thừa kế thứ nhất.

>>> Xem thêm: So sánh Mẫu hợp đồng cho thuê nhà giữa cá nhân và doanh nghiệp.

3. Quy trình công chứng di sản theo thừa kế pháp luật

thừa kế pháp luật

Quy trình gồm các bước:
Nộp hồ sơ tại tổ chức hành nghề công chứng
Công chứng viên kiểm tra tính hợp lệ và đề nghị xác minh quan hệ thừa kế pháp luật
Niêm yết 15 ngày tại UBND cấp xã nơi người chết thường trú theo Điều 58 Luật Công chứng 2014
Hết thời hạn niêm yết, nếu không có tranh chấp, công chứng viên lập văn bản khai nhận di sản
Người thừa kế ký văn bản và nhận bản công chứng để thực hiện thủ tục sang tên tài sản

Xem thêm:  Sổ tiết kiệm không ghi người thừa kế: Xử lý thế nào?

Ví dụ thực tế
Sau 15 ngày niêm yết không có ai phản đối, ba anh em ông M ký văn bản khai nhận di sản nhà đất theo pháp luật và mang đến văn phòng đăng ký đất đai để sang tên.

>>> Xem thêm: Đừng để bị coi là “nhận tài sản” khi chưa kịp làm Thủ tục làm giấy từ chối tài sản.

4. Phân chia di sản theo thừa kế pháp luật trong văn bản công chứng

Việc chia di sản dựa trên nguyên tắc:
Những người thừa kế cùng hàng được hưởng bằng nhau
Nếu một người chết trước người để lại di sản, con của họ được hưởng thừa kế thế vị theo Điều 652 Bộ luật Dân sự 2015
Không được thỏa thuận trái luật như tước quyền thừa kế của người khác khi chưa có căn cứ pháp lý

Trường hợp tài sản là nhà đất, văn bản thừa kế phải ghi rõ phần diện tích và tỷ lệ mỗi người được hưởng.

Ví dụ minh họa
Ông P có hai con nhưng một người chết trước. Cháu nội được hưởng phần của cha mình theo thừa kế thế vị. Công chứng viên ghi vào văn bản tỷ lệ hưởng rõ ràng cho từng người.

>>> Xem thêm: Giải đáp chi tiết mọi thắc mắc về Đóng thuế xong bao lâu có sổ đỏ?

5. Lưu ý khi công chứng thừa kế pháp luật để tránh bị từ chối

Người thừa kế cần chú ý:
Đảm bảo không có tranh chấp khi niêm yết
Cung cấp đầy đủ giấy tờ chứng minh quan hệ gia đình
Không giấu người thừa kế vì nếu phát hiện, công chứng viên có quyền từ chối theo Điều 44 Luật Công chứng 2014
Nếu có người thừa kế ở nước ngoài, phải xác minh giấy tờ hợp pháp hóa lãnh sự
Không được tự ý sang tên tài sản trước khi hoàn tất công chứng

Ví dụ thực tế
Một gia đình giấu người con chung ngoài giá thú của người chết. Khi người này nộp đơn tranh chấp trong thời gian niêm yết, công chứng viên phải đình chỉ toàn bộ thủ tục.

>>> Xem thêm: Mua nhà ở xã hội có thật sự “an toàn”? Câu trả lời nằm trong Rủi ro khi mua nhà ở xã hội.

6. Kết luận

Công chứng văn bản khai nhận di sản thừa kế theo pháp luật là thủ tục xác lập quyền thừa kế hợp pháp khi không có di chúc hoặc di chúc vô hiệu. Việc chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, tuân thủ đúng quy trình và nắm rõ hàng thừa kế pháp luật giúp thủ tục diễn ra nhanh chóng, chính xác và hạn chế tranh chấp. Đây là bước bắt buộc khi sang tên nhà đất, rút tiền ngân hàng hoặc nhận các tài sản thuộc di sản.

Xem thêm:  Văn phòng công chứng nào uy tín để làm hợp đồng mua bán xe?

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Phí công chứng hợp đồng chuyển nhượng mua bán nhà đất hết bao nhiêu tiền?

>>> Quy trình 54 công chứng văn bản chấm dứt hợp đồng, giao dịch được thực hiện thế nào?

>>> Quy định bồi thường đất chưa có Sổ đỏ: Người dân cần biết

>>> Thẩm quyền công chứng hợp đồng mua bán tài sản đấu giá

>>> Khi nào được công chứng tại nhà? Tại Hà Nội, có văn phòng công chứng nào cung cấp dịch vụ công chứng tại nhà không?

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

  1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
  2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

  • Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
  • Hotline: 0966.22.7979
  • Email: ccnguyenhue165@gmail.com
Đánh giá