Khi nào hợp đồng mua bán viết tay được coi là hợp pháp?
Hợp đồng mua bán viết tay là hình thức giao dịch khá phổ biến trong đời sống, đặc biệt ở các giao dịch dân sự như mua bán tài sản nhỏ, phương tiện hoặc thậm chí nhà đất. Tuy nhiên, không phải mọi hợp đồng mua bán viết tay đều được pháp luật công nhận. Bài viết dưới đây sẽ phân tích điều kiện để hợp đồng viết tay có giá trị pháp lý, kèm căn cứ pháp luật và ví dụ thực tế.
>>> Xem thêm: Thủ tục công chứng hợp đồng hợp tác đầu tư tại văn phòng công chứng gồm những bước nào?
1. Hợp đồng mua bán viết tay là gì?
Theo Điều 430 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng mua bán tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên bán chuyển quyền sở hữu tài sản cho bên mua và bên mua trả tiền cho bên bán. Khi các bên tự lập và ký kết bằng văn bản viết tay, không thông qua công chứng hoặc chứng thực, thì được gọi là hợp đồng mua bán viết tay.
Ví dụ minh họa: Anh A bán cho chị B một chiếc xe máy trị giá 25 triệu đồng, hai bên lập giấy mua bán bằng tay, ghi rõ thông tin, ký tên và giao nhận tiền. Đây là một hợp đồng mua bán viết tay.
2. Khi nào hợp đồng mua bán viết tay được coi là hợp pháp?
2.1 Các bên tham gia có đủ năng lực pháp luật và hành vi dân sự
Căn cứ Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng chỉ hợp pháp khi các bên:
Có năng lực pháp luật dân sự và năng lực hành vi dân sự phù hợp Hoàn toàn tự nguyện khi giao kết hợp đồng Nội dung và mục đích không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội
Nếu một bên là người chưa đủ 18 tuổi hoặc bị hạn chế năng lực hành vi, cần có người đại diện hợp pháp.
>>> Xem thêm: Phòng công chứng có chức năng gì và thuộc thẩm quyền của ai?
2.2 Tài sản mua bán không thuộc loại bị cấm giao dịch
Theo Điều 105 Bộ luật Dân sự, tài sản mua bán phải thuộc quyền sở hữu hợp pháp của bên bán, không bị kê biên, tranh chấp hoặc bị pháp luật cấm lưu thông.
Ví dụ: Bán ma túy, vũ khí trái phép, động vật hoang dã quý hiếm… dù có lập hợp đồng mua bán viết tay cũng bị coi là vô hiệu.
2.3 Hình thức hợp đồng phù hợp với quy định pháp luật
Không phải mọi tài sản đều được phép mua bán bằng hợp đồng viết tay. Căn cứ pháp luật:
Tài sản không bắt buộc đăng ký quyền sở hữu (như đồ điện tử, phương tiện giá trị thấp…): Hợp đồng viết tay vẫn có giá trị nếu đáp ứng điều kiện về chủ thể, tài sản, nội dung.
Tài sản bắt buộc đăng ký quyền sở hữu (nhà đất, ô tô, tàu thuyền…): Hợp đồng bắt buộc phải lập thành văn bản, có công chứng hoặc chứng thực theo Luật Đất đai 2013, Luật Nhà ở 2014, Luật Giao thông đường bộ 2008… Viết tay không công chứng sẽ không đủ hiệu lực pháp lý để sang tên.
Ví dụ: Anh C mua đất của ông D bằng giấy viết tay, nhưng đất chưa sang tên và hợp đồng chưa công chứng. Khi xảy ra tranh chấp, tòa án có thể tuyên hợp đồng vô hiệu do vi phạm hình thức.
2.4 Có chứng cứ chứng minh giao dịch
Đối với hợp đồng mua bán viết tay, việc lưu giữ các giấy tờ liên quan (biên nhận tiền, giấy giao nhận tài sản, nhân chứng…) sẽ giúp chứng minh giao dịch hợp pháp và bảo vệ quyền lợi khi có tranh chấp.
3. Trường hợp hợp đồng mua bán viết tay vẫn được công nhận
Trong một số trường hợp đặc biệt, dù vi phạm quy định về hình thức, hợp đồng mua bán viết tay vẫn có thể được công nhận theo Điều 129 Bộ luật Dân sự 2015 nếu:
Một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong hợp đồng Bên còn lại không phản đối và không yêu cầu tuyên vô hiệu Hợp đồng không nhằm che giấu giao dịch trái pháp luật
Ví dụ: Bà E bán một căn nhà cho ông F bằng hợp đồng viết tay, chưa công chứng nhưng ông F đã thanh toán toàn bộ tiền và nhận bàn giao nhà ở 5 năm, không có tranh chấp. Khi ra tòa, hợp đồng vẫn có thể được công nhận.
4. Lưu ý khi lập hợp đồng mua bán viết tay
Ghi đầy đủ thông tin của các bên: họ tên, ngày sinh, CMND/CCCD, địa chỉ Mô tả chi tiết tài sản: đặc điểm, tình trạng, giấy tờ kèm theo Nêu rõ giá mua bán, phương thức thanh toán, thời hạn bàn giao Ký tên đầy đủ của các bên, tốt nhất có chữ ký của người làm chứng Giữ lại ít nhất một bản hợp đồng và các chứng từ liên quan
Hợp đồng mua bán viết tay có thể hợp pháp nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện về chủ thể, tài sản, nội dung và hình thức phù hợp với pháp luật. Tuy nhiên, đối với các tài sản bắt buộc đăng ký quyền sở hữu, việc chỉ lập hợp đồng viết tay sẽ tiềm ẩn rủi ro và có thể bị tuyên vô hiệu. Vì vậy, để bảo đảm quyền lợi, các bên nên thực hiện công chứng hoặc chứng thực hợp đồng khi giao dịch tài sản có giá trị hoặc tài sản phải đăng ký.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
