Hợp đồng vay tiền là một trong những loại hợp đồng phổ biến nhất trong quan hệ dân sự hiện nay. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ sự khác nhau giữa hợp đồng vay có công chứng và không công chứng. Việc phân biệt hợp đồng vay đúng đắn giúp các bên lựa chọn hình thức phù hợp, hạn chế tranh chấp và bảo vệ quyền lợi của mình trước pháp luật.
>>> Xem thêm: Tại sao luật sư luôn khuyên bạn nên công chứng hợp đồng vay tiền?
1. Căn cứ pháp lý về hợp đồng vay tiền
Theo Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; bên vay có nghĩa vụ hoàn trả tài sản gốc và lãi (nếu có) khi đến hạn.
Điều 119 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về hình thức giao dịch dân sự: có thể được thể hiện bằng lời nói, văn bản hoặc hành vi cụ thể, trừ khi pháp luật quy định phải lập thành văn bản có công chứng hoặc chứng thực.
Như vậy, pháp luật không bắt buộc công chứng hợp đồng vay tiền, trừ khi các bên thỏa thuận hoặc khi có tài sản thế chấp là bất động sản.
>>> Xem thêm: Khi nào bắt buộc phải thực hiện công chứng hợp đồng thế chấp?
2. Tiêu chí phân biệt hợp đồng vay tiền có công chứng và không công chứng
2.1 Phân biệt về hình thức lập hợp đồng
-
Hợp đồng vay tiền có công chứng: Được lập thành văn bản và thực hiện tại Văn phòng công chứng. Công chứng viên kiểm tra tính hợp pháp, xác minh ý chí tự nguyện của các bên.
-
Hợp đồng vay tiền không công chứng: Thường chỉ là giấy viết tay hoặc văn bản ký giữa hai bên, không có công chứng viên xác nhận.
2.2 Phân biệt về giá trị pháp lý
-
Cả hai loại đều có giá trị pháp lý nếu đủ điều kiện theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015 (chủ thể có năng lực, tự nguyện, không trái quy định pháp luật).
-
Tuy nhiên, hợp đồng có công chứng có giá trị chứng cứ cao hơn khi xảy ra tranh chấp, tòa án thường ưu tiên tính xác thực của hợp đồng đã công chứng.
2.3 Phân biệt về thủ tục chứng minh khi tranh chấp
-
Hợp đồng vay có công chứng: Bên cho vay chỉ cần nộp bản sao công chứng; việc chứng minh tính hợp lệ, chữ ký, thời điểm ký dễ dàng.
-
Hợp đồng vay không công chứng: Dễ phát sinh tranh cãi về tính xác thực, chữ ký, thời điểm vay. Bên cho vay phải chuẩn bị thêm chứng cứ như người làm chứng, sao kê chuyển khoản, biên nhận tiền.
2.4 Phân biệt về chi phí
-
Hợp đồng vay tiền có công chứng: Phát sinh chi phí công chứng theo biểu phí của Văn phòng công chứng, thường tính theo tỷ lệ giá trị khoản vay.
-
Hợp đồng vay tiền không công chứng: Không tốn phí công chứng, nhưng có thể tốn chi phí luật sư hoặc chi phí kiện tụng cao hơn nếu xảy ra tranh chấp.
>>> Xem thêm: Tổng hợp các văn phòng công chứng uy tín, được đánh giá tại Hà Nội
3. Ưu nhược điểm khi phân biệt hợp đồng vay tiền
3.1 Ưu điểm của hợp đồng vay có công chứng
-
Tính pháp lý rõ ràng, dễ chứng minh tại tòa.
-
Giảm thiểu rủi ro tranh chấp hoặc giả mạo chữ ký.
-
Có thể dễ dàng xử lý tài sản đảm bảo nếu vay kèm thế chấp.
3.2 Ưu điểm của hợp đồng vay không công chứng
-
Tiết kiệm chi phí và thời gian.
-
Phù hợp với khoản vay nhỏ, giữa người thân, bạn bè.
-
Linh hoạt về mẫu hợp đồng, không ràng buộc thủ tục.
3.3 Nhược điểm cần lưu ý
-
Hợp đồng không công chứng: Tính pháp lý yếu hơn, khó đòi nợ nếu bên vay chây ì.
-
Hợp đồng có công chứng: Phát sinh phí công chứng, mất thời gian làm hồ sơ.
4. Lời khuyên để đảm bảo an toàn pháp lý
Để hạn chế rủi ro, dù lựa chọn loại nào, bạn vẫn nên:
-
Soạn hợp đồng vay tiền chi tiết: ghi rõ số tiền, hạn mức vay, lãi suất, thời hạn trả, phạt vi phạm.
-
Nếu không công chứng, nên mời người làm chứng và lưu giữ các chứng cứ chuyển tiền.
-
Với khoản vay lớn, hoặc vay thế chấp tài sản, nên ưu tiên công chứng hợp đồng tại Văn phòng công chứng để đảm bảo an toàn pháp lý.
Xem thêm:
>>> Hạn mức vay tiền an toàn: Cần ghi rõ trong hợp đồng vay tiền để tránh rắc rối
>>> Phân biệt tặng cho và thừa kế: làm sao biết nên chọn cách nào?
Kết luận
Việc phân biệt hợp đồng vay tiền có công chứng và không công chứng giúp các bên lựa chọn hình thức phù hợp với nhu cầu và mức độ rủi ro của giao dịch. Với các khoản vay lớn hoặc có tài sản thế chấp, công chứng là giải pháp tốt để tránh tranh chấp, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của cả bên cho vay và bên vay.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán. Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Công chứng ngoài trụ sở, tại nhà riêng miễn phí
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Hotline: 09.66.22.7979 hoặc 0935.669.669
Địa chỉ: số 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Email: ccnguyenhue165@gmail.com