Quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng đặt cọc
Trong các giao dịch dân sự – đặc biệt là mua bán nhà đất, hợp đồng đặt cọc là bước đầu tiên nhưng vô cùng quan trọng để đảm bảo các bên thực hiện đúng cam kết. Tuy nhiên, không ít trường hợp phát sinh tranh chấp vì không hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình trong hợp đồng đặt cọc. Việc này không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn ảnh hưởng đến uy tín, thời gian và công sức của các bên. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất pháp lý, căn cứ cụ thể, cùng các tình huống thực tế dễ xảy ra để chủ động bảo vệ quyền lợi của mình khi tham gia giao dịch.
>>> Xem thêm: Sai một câu, mất trắng tiền trong Hợp đồng đặt cọc!
Căn Cứ Pháp Lý Về Quyền và Nghĩa Vụ Trong Hợp Đồng Đặt Cọc
📜Quy định của Bộ luật Dân sự 2015
✅ Điều 328 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: “Đặt cọc là việc một bên (bên đặt cọc) giao cho bên kia (bên nhận đặt cọc) một khoản tiền, kim khí quý, đá quý hoặc vật có giá trị khác trong một thời hạn để bảo đảm giao kết hoặc thực hiện hợp đồng.”
👉 Đây là giao dịch bảo đảm, mang tính ràng buộc về pháp lý, kèm theo quyền và nghĩa vụ cụ thể cho các bên.
⚖️ Quyền Nghĩa Vụ Đặt Cọc Của Các Bên Trong Giao Dịch
👤 Quyền và Nghĩa Vụ Của Bên Đặt Cọc
✅ Quyền của bên đặt cọc:
Yêu cầu bên nhận đặt cọc hoàn trả tài sản đặt cọc nếu hợp đồng được thực hiện đúng.
Yêu cầu bồi thường nếu bên nhận đặt cọc vi phạm nghĩa vụ (ví dụ: không ký hợp đồng chính như thỏa thuận).
⚠️ Nghĩa vụ của bên đặt cọc:
Giao tài sản đặt cọc đúng số lượng, chủng loại, thời hạn đã cam kết.
Thực hiện đúng thời điểm ký kết hợp đồng chính nếu các điều kiện đã đủ.
🔎 Ví dụ minh họa:
Anh A đặt cọc 200 triệu đồng mua căn hộ của chị B. Sau 10 ngày, anh A đổi ý, không muốn mua nữa. Theo hợp đồng đặt cọc đã ký, anh A sẽ mất số tiền đặt cọc, vì vi phạm cam kết thực hiện hợp đồng mua bán.
👤 Quyền và Nghĩa Vụ Của Bên Nhận Đặt Cọc
✅ Quyền của bên nhận đặt cọc:
Giữ tài sản đặt cọc trong thời hạn cam kết.
Nhận tài sản đặt cọc làm phạt cọc nếu bên đặt cọc không thực hiện giao kết hợp đồng.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng và những sai lầm phổ biến trong thủ tục công chứng giấy tờ đất đai
⚠️ Nghĩa vụ của bên nhận đặt cọc:
Trả lại tài sản đặt cọc nếu hợp đồng được ký kết.
Trả lại gấp đôi số tiền cọc nếu chính mình là người vi phạm (theo khoản 2 Điều 328 BLDS 2015).
🔎 Ví dụ minh họa:
Chị B nhận 300 triệu từ anh C để mua bán nhà đất. Sau đó chị bán nhà cho người khác giá cao hơn. Theo luật, chị B phải trả lại 600 triệu đồng cho anh C – gấp đôi số tiền đặt cọc vì chị là bên làm sai cam kết.
📌 Các Trường Hợp Vi Phạm Và Xử Lý Hậu Quả
❌ Bên Đặt Cọc Từ Chối Ký Hợp Đồng
Mất toàn bộ tài sản đã đặt cọc.
Có thể phải bồi thường thêm nếu gây thiệt hại thực tế cho bên nhận cọc.
❌ Bên Nhận Cọc Không Thực Hiện Giao Dịch
Phải hoàn trả gấp đôi số tiền đặt cọc.
Có thể bị kiện nếu gây thiệt hại tài chính cho bên đặt cọc.
🔐Thỏa Thuận Bổ Sung Về Phạt Cọc
📑 Điều 418 Bộ luật Dân sự 2015 cho phép phạt vi phạm hợp đồng. Do đó, các bên có thể thỏa thuận thêm về mức phạt ngoài mất cọc hoặc gấp đôi cọc, nhưng không trái pháp luật.
⚙️Những Lưu Ý Khi Xác Lập Quyền Nghĩa Vụ Trong Hợp Đồng Đặt Cọc
📄 Ghi Rõ Các Điều Khoản Cụ Thể
✅ Cần nêu chi tiết:
Thời hạn đặt cọc và thời hạn ký hợp đồng chính
Số tiền, tài sản đặt cọc
Điều kiện phạt cọc
Nghĩa vụ hoàn trả hoặc xử lý khi có vi phạm
🖊️Có Nên Công Chứng Hợp Đồng Đặt Cọc?
➡️ Dù không bắt buộc, nên công chứng để tăng giá trị pháp lý, đặc biệt trong các giao dịch bất động sản.
Kết luận
Hiểu rõ quyền nghĩa vụ đặt cọc giúp các bên chủ động trong giao dịch và giảm rủi ro pháp lý. Việc ghi nhận rõ ràng các quyền lợi và trách nhiệm không chỉ giúp xây dựng lòng tin, mà còn là công cụ pháp lý hiệu quả nếu xảy ra tranh chấp.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy:Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
