Khai nhận và phân chia di sản thừa kế là hai thủ tục pháp lý quan trọng khi người để lại di sản qua đời. Nhiều người thường nhầm lẫn giữa hai khái niệm này, dẫn đến việc áp dụng sai thủ tục, kéo dài thời gian giải quyết. Bài viết sau sẽ phân tích quy định pháp luật, cách thực hiện, cũng như ví dụ minh họa thực tế để bạn đọc dễ dàng phân biệt.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng có vai trò như thế nào trong việc hạn chế tranh chấp hợp đồng mua bán?
I. Khái niệm khai nhận và phân chia di sản thừa kế 📜
1. Khái niệm khai nhận di sản thừa kế
Theo Điều 58 Luật Công chứng 2014, khai nhận di sản áp dụng khi:
-
Người thừa kế duy nhất có quyền hưởng di sản.
-
Tất cả những người thừa kế đều thỏa thuận giao lại cho một người hưởng toàn bộ.
👉 Đây là thủ tục công chứng xác nhận người thừa kế hợp pháp đứng tên nhận tài sản.
2. Khái niệm phân chia di sản thừa kế
Theo Điều 57 Luật Công chứng 2014, phân chia di sản áp dụng khi:
-
Có từ hai người thừa kế trở lên.
-
Các bên có quyền hưởng và cần xác định phần di sản cụ thể cho từng người.
👉 Đây là thủ tục công chứng chia di sản theo pháp luật hoặc theo di chúc.
>>> Xem thêm: Dịch vụ sang tên sổ đỏ tại Hà Nội có đặc thù gì khác so với các tỉnh thành khác?
II. Căn cứ pháp lý liên quan đến khai nhận và phân chia 🏛️
-
Bộ luật Dân sự 2015: Điều 609 – 663 (quy định chung về thừa kế).
-
Luật Công chứng 2014: Điều 57, 58 (thủ tục công chứng văn bản phân chia và khai nhận).
-
Nghị định 29/2015/NĐ-CP: Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Công chứng.
III. Điểm giống và khác nhau giữa khai nhận và phân chia ⚖️
1. Điểm giống nhau
-
Đều phải lập tại tổ chức hành nghề công chứng.
-
Đều nhằm xác lập quyền sở hữu tài sản hợp pháp cho người thừa kế.
-
Đều cần giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế (giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn, CMND/CCCD…).
>>> Xem thêm: Công chứng hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất có bắt buộc không?
2. Điểm khác nhau
Tiêu chí | Khai nhận di sản | Phân chia di sản |
---|---|---|
Số người thừa kế | Chỉ có một người, hoặc nhiều người nhường quyền cho một người | Có từ hai người trở lên |
Hình thức | Công chứng văn bản khai nhận | Công chứng văn bản phân chia |
Mục đích | Xác định 1 chủ sở hữu tài sản | Xác định phần quyền của từng người |
Căn cứ pháp lý | Điều 58 Luật Công chứng 2014 | Điều 57 Luật Công chứng 2014 |
IV. Ví dụ minh họa thực tế 📊
-
Trường hợp khai nhận di sản:
Ông A mất, để lại 1 căn nhà. Người thừa kế duy nhất là con trai ông A – anh B. Khi đó, anh B sẽ làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế tại phòng công chứng để đứng tên căn nhà. -
Trường hợp phân chia di sản:
Ông C mất, để lại 1 thửa đất. Người thừa kế gồm 3 người con: D, E, F. Ba anh em thống nhất chia đất theo pháp luật. Khi đó, họ phải lập văn bản phân chia di sản thừa kế để xác định phần đất của từng người.
V. Thủ tục thực hiện khai nhận và phân chia di sản thừa kế 🧾
1. Hồ sơ cần chuẩn bị
-
Giấy chứng tử của người để lại di sản.
-
Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế (hộ khẩu, giấy khai sinh, đăng ký kết hôn…).
-
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản (sổ đỏ, giấy đăng ký xe…).
-
CMND/CCCD của những người thừa kế.
>>> Xem thêm: Công chứng khai nhận di sản thừa kế theo di chúc: Quy định và thủ tục.
2. Trình tự thực hiện
-
Chuẩn bị hồ sơ và nộp tại tổ chức hành nghề công chứng.
-
Công chứng viên kiểm tra tính hợp pháp và tiến hành niêm yết công khai.
-
Sau 15 ngày niêm yết, nếu không có tranh chấp, sẽ ký văn bản khai nhận hoặc phân chia di sản.
-
Văn bản công chứng là cơ sở để đăng ký sang tên tài sản.
VI. Lưu ý khi thực hiện khai nhận và phân chia ⚠️
-
Trường hợp có tranh chấp di sản, việc khai nhận và phân chia sẽ bị tạm dừng cho đến khi có phán quyết của tòa án.
-
Văn bản công chứng chỉ có hiệu lực khi tất cả người thừa kế cùng ký tên hoặc ủy quyền hợp lệ.
-
Nên chuẩn bị đầy đủ giấy tờ để tránh hồ sơ bị trả lại.
>>> Xem thêm: Yêu cầu ngân hàng phong tỏa tiền trong tài khoản đang tranh chấp thừa kế: Có thể không?
Kết luận ✅
Khai nhận và phân chia di sản thừa kế là hai thủ tục khác nhau, áp dụng cho từng trường hợp cụ thể. Người dân cần nắm rõ căn cứ pháp lý, điểm khác biệt và trình tự để lựa chọn đúng thủ tục, đảm bảo quyền lợi hợp pháp khi nhận thừa kế. Hiểu rõ sự khác biệt sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian, chi phí và tránh phát sinh tranh chấp không đáng có.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com