Tranh chấp ranh giới đất đai: Phương pháp xác định ranh giới chuẩn
Trong thực tế, tranh chấp ranh giới đất là dạng tranh chấp phổ biến nhất hiện nay. Hàng rào, bờ tường, con mương hay thửa đất chưa đo đạc chính xác thường dẫn đến mâu thuẫn giữa các hộ gia đình. Vậy pháp luật quy định thế nào và phương pháp xác định ranh giới đất chuẩn ra sao?
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứnghỗ trợ tận nơi – Giải pháp cho khách hàng bận rộn
📌 Khái niệm tranh chấp ranh giới đất
Theo khoản 24 Điều 3 Luật Đất đai 2013, tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất. Trong đó, tranh chấp ranh giới đất là tranh chấp về ranh giới thửa đất liền kề khi các bên không thống nhất được mốc giới, diện tích.
👉 Ví dụ: Ông A và bà B có hai thửa đất liền kề. Khi đo đạc, bà B cho rằng ông A xây hàng rào lấn sang đất mình 0,5m, dẫn đến tranh chấp ranh giới đất.
⚖️ Căn cứ pháp lý liên quan đến tranh chấp ranh giới đất
Luật Đất đai 2013:
Điều 11: Nhà nước xác định và quản lý mốc giới đất đai.
Điều 12: Nghiêm cấm hành vi lấn, chiếm đất.
Điều 175 Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về ranh giới giữa các bất động sản.
Nghị định 43/2014/NĐ-CP (Điều 11): Khi cấp sổ đỏ, cơ quan nhà nước phải xác định ranh giới thửa đất, có sự tham gia của chủ đất liền kề.
Thông tư 25/2014/TT-BTNMT: Quy định kỹ thuật đo đạc và bản đồ địa chính, trong đó hướng dẫn xác định mốc ranh giới đất.
>>> Xem thêm: So sánh ưu nhược điểm giữa tự làm và thuê dịch vụ sổ đỏ
📐 Phương pháp xác định ranh giới chuẩn khi xảy ra tranh chấp
Xác định dựa trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ)
Căn cứ vào diện tích, hình thể, sơ đồ thửa đất ghi trong sổ đỏ.
Nếu có bản đồ địa chính gốc, cần đối chiếu để làm rõ.
Xác định dựa trên hồ sơ, giấy tờ đất qua các thời kỳ
Bản đồ 299, bản đồ đo đạc cũ, hồ sơ cấp đất.
Biên bản giao đất, quyết định cấp đất của UBND.
Xác định ranh giới thực tế tại địa phương
Dựa vào mốc giới tự nhiên: hàng cây, bờ mương, tường rào được công nhận từ lâu.
Ý kiến của các hộ liền kề hoặc người cao tuổi tại địa phương.
Trường hợp không xác định được rõ ranh giới
👉 Khi có tranh chấp ranh giới đất nhưng hồ sơ không đầy đủ, pháp luật áp dụng Điều 175 Bộ luật Dân sự 2015:
Ranh giới được xác định theo tập quán địa phương hoặc
Theo ranh giới đã tồn tại 30 năm trở lên mà không có tranh chấp.
>>> Xem thêm: Quy định pháp luật mới nhất về thủ tục tại công chứng nhà đất năm 2025
📝 Quy trình giải quyết tranh chấp ranh giới đất
Bước 1 – Hòa giải tại UBND xã
Theo Điều 202 Luật Đất đai 2013, hòa giải tại UBND cấp xã là thủ tục bắt buộc.
Bước 2 – Yêu cầu đo đạc lại ranh giới
Cơ quan tài nguyên môi trường tiến hành đo đạc, lập biên bản xác định mốc giới.
Bước 3 – Khởi kiện tại Tòa án
Nếu hòa giải không thành, các bên có quyền nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo Điều 203 Luật Đất đai 2013.
>>> Xem thêm: Những bằng chứng cần có khi tố cáo hành vi lấn chiếm đất đai
⚖️ Ví dụ minh họa thực tế tranh chấp ranh giới đất
📍 Trường hợp 1: Gia đình ông Hùng và ông Sơn có đất liền kề. Khi cấp sổ đỏ, diện tích đất ông Sơn bị thiếu 20m² so với giấy tờ cũ. Sau khi UBND xã phối hợp đo đạc lại, xác định hàng rào ông Hùng lấn sang đất ông Sơn. Kết quả: ông Hùng phải tháo dỡ hàng rào và trả lại đất.
📍 Trường hợp 2: Hai hộ ở nông thôn tranh chấp ranh giới mương nước từ năm 1980. Không ai có giấy tờ chứng minh. UBND xã xác định mốc ranh giới đã tồn tại ổn định trên 30 năm, không tranh chấp, nên công nhận mương nước là ranh giới chung theo Điều 175 Bộ luật Dân sự 2015.
💡 Lời khuyên để hạn chế tranh chấp ranh giới đất
✅ Khi mua bán đất, cần xác định ranh giới rõ ràng và yêu cầu cơ quan địa chính đo đạc. ✅ Giữ lại hồ sơ, giấy tờ đất qua các thời kỳ để làm chứng cứ. ✅ Khi xây dựng hàng rào, tường rào nên có sự chứng kiến của hàng xóm. ✅ Nếu có tranh chấp, nên ưu tiên hòa giải để tránh kéo dài và tốn kém.
Tranh chấp ranh giới đất thường xuất phát từ việc đo đạc không chính xác hoặc lấn chiếm. Pháp luật đã có quy định cụ thể trong Luật Đất đai 2013, Bộ luật Dân sự 2015 và các nghị định hướng dẫn để giải quyết. Người dân cần nắm rõ phương pháp xác định ranh giới chuẩn và thực hiện đúng quy trình pháp lý để bảo vệ quyền lợi hợp pháp.
👉 Giải pháp bền vững nhất: xác định ranh giới rõ ràng ngay từ đầu và tuân thủ pháp luật khi sử dụng đất.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
