Hợp đồng thuê tài sản bằng miệng có giá trị pháp lý không?
Trong thực tế, nhiều giao dịch thuê mướn tài sản được thực hiện chỉ qua lời nói mà không lập thành hợp đồng thuê tài sản. Điều này khiến nhiều người đặt câu hỏi: Hợp đồng thuê tài sản bằng miệng có giá trị pháp lý không? Bài viết dưới đây sẽ phân tích cụ thể quy định của pháp luật dân sự Việt Nam về giá trị pháp lý của hợp đồng miệng, điều kiện có hiệu lực và những rủi ro pháp lý có thể phát sinh.
>>> Xem thêm: Khi người yêu cầu công chứng không minh mẫn, văn phòng công chứng xử lý thế nào?
1. Hợp đồng thuê tài sản là gì?
Theo Điều 472 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng thuê tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho thuê giao tài sản cho bên thuê để sử dụng trong một thời gian nhất định, còn bên thuê phải trả tiền thuê theo thỏa thuận.
Tài sản cho thuê có thể là bất động sản như nhà, đất, kho bãi hoặc động sản như xe máy, máy móc, thiết bị… Hợp đồng có thể được lập bằng văn bản, lời nói hoặc hành vi cụ thể tùy theo loại tài sản và thời hạn thuê.
Ví dụ minh họa: Anh A cho chị B thuê một chiếc xe máy trong 3 ngày, hai bên chỉ thỏa thuận miệng, không lập văn bản. Đây là một hợp đồng thuê tài sản bằng miệng.
2. Hợp đồng thuê tài sản bằng miệng có được pháp luật công nhận?
Pháp luật cho phép giao kết hợp đồng bằng miệng
Theo Điều 119 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch dân sự có thể được thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể. Do đó, hợp đồng thuê tài sản bằng miệng hoàn toàn có thể có giá trị pháp lý nếu đáp ứng đủ các điều kiện về nội dung và chủ thể.
Tuy nhiên, pháp luật cũng quy định một số loại hợp đồng buộc phải lập thành văn bản hoặc phải công chứng, chứng thực. Trường hợp không tuân thủ sẽ bị coi là vô hiệu.
>>> Xem thêm: Có cần xây dựng hệ thống đánh giá trực tuyến cho dịch vụ công chứng để nâng cao tính minh bạch?
Trường hợp hợp đồng thuê tài sản bắt buộc lập thành văn bản
Căn cứ Khoản 2 Điều 122 Luật Nhà ở 2014, đối với hợp đồng thuê nhà ở có thời hạn từ 6 tháng trở lên thì bắt buộc phải lập thành văn bản. Nếu không lập bằng văn bản, hợp đồng có thể bị coi là vô hiệu về hình thức.
Tương tự, theo quy định của Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn, nếu thuê quyền sử dụng đất từ tổ chức, cá nhân mà thời hạn thuê từ 1 năm trở lên thì hợp đồng phải lập bằng văn bản và có công chứng, chứng thực.
Tóm lại
Hợp đồng thuê tài sản bằng miệng có thể hợp pháp nếu không thuộc các trường hợp pháp luật yêu cầu phải lập bằng văn bản. Tuy nhiên, giá trị pháp lý sẽ phụ thuộc vào việc có đầy đủ điều kiện để hợp đồng có hiệu lực hay không.
3. Các điều kiện để hợp đồng thuê tài sản bằng miệng có hiệu lực
Có đủ năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự
Cả bên cho thuê và bên thuê đều phải là người có đủ năng lực hành vi dân sự theo quy định tại Điều 117 Bộ luật Dân sự. Nếu một trong hai bên là người chưa thành niên, mất năng lực hành vi, hoặc bị cưỡng ép giao kết hợp đồng thì hợp đồng có thể bị vô hiệu.
Nội dung không trái pháp luật và đạo đức xã hội
Mục đích thuê và việc sử dụng tài sản thuê không được vi phạm điều cấm của luật hoặc trái đạo đức xã hội. Ví dụ, thuê nhà để làm nơi chứa hàng cấm hoặc tổ chức hành vi vi phạm pháp luật sẽ khiến hợp đồng bị vô hiệu.
Bên cho thuê phải có quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hợp pháp đối với tài sản cho thuê. Nếu tài sản đang bị tranh chấp hoặc bị kê biên thì hợp đồng có thể bị vô hiệu hoặc bị hủy bỏ sau đó.
Ví dụ minh họa: Ông X cho ông Y thuê một căn phòng để kinh doanh, hai bên chỉ thỏa thuận miệng. Tuy nhiên, căn phòng đó đang bị tranh chấp về quyền sở hữu. Trong trường hợp tranh chấp được tòa án xác định là hợp lệ, hợp đồng miệng có thể không được công nhận.
4. Những rủi ro khi sử dụng hợp đồng thuê tài sản bằng miệng
Khó chứng minh thỏa thuận nếu có tranh chấp
Vì không có văn bản làm bằng chứng, nếu xảy ra tranh chấp về giá thuê, thời hạn thuê hoặc quyền sử dụng tài sản, bên thuê hoặc bên cho thuê sẽ gặp nhiều khó khăn khi chứng minh nội dung đã thỏa thuận.
Không được công chứng, không có giá trị trước một số cơ quan
Trong nhiều trường hợp, các cơ quan hành chính hoặc tư pháp sẽ không giải quyết tranh chấp nếu không có hợp đồng bằng văn bản, đặc biệt là khi liên quan đến tài sản có giá trị lớn hoặc bất động sản.
Dễ bị vô hiệu nếu luật yêu cầu hình thức văn bản
Như đã phân tích ở trên, nếu hợp đồng thuê nhà ở, đất đai, tài sản có giá trị lớn mà không lập thành văn bản thì có thể bị tuyên vô hiệu do vi phạm quy định về hình thức.
5. Có nên sử dụng hợp đồng thuê tài sản bằng miệng?
Trong các trường hợp thuê mướn nhỏ, tài sản có giá trị thấp và thời gian ngắn như thuê xe máy vài ngày, thuê bàn ghế tổ chức sự kiện… thì hợp đồng thuê tài sản bằng miệng vẫn có thể sử dụng. Tuy nhiên, để đảm bảo quyền lợi pháp lý, tốt nhất nên lập thành văn bản, dù chỉ là giấy viết tay có chữ ký của hai bên.
Việc có hợp đồng bằng văn bản không chỉ giúp làm rõ các điều khoản đã thỏa thuận mà còn tạo căn cứ rõ ràng nếu xảy ra tranh chấp.
Hợp đồng thuê tài sản bằng miệng có thể có giá trị pháp lý nếu không thuộc trường hợp bắt buộc phải lập bằng văn bản. Tuy nhiên, hợp đồng bằng miệng tiềm ẩn nhiều rủi ro về pháp lý, đặc biệt là khó chứng minh nội dung khi có tranh chấp. Để bảo vệ quyền lợi của cả bên thuê và bên cho thuê, các bên nên lập hợp đồng bằng văn bản, ghi rõ các điều khoản quan trọng và nên có người làm chứng hoặc công chứng nếu tài sản có giá trị lớn.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
