Điều kiện để hợp đồng tặng cho tài sản có hiệu lực pháp lý
Hợp đồng tặng cho tài sản là một trong những giao dịch dân sự phổ biến trong xã hội hiện nay, đặc biệt trong các mối quan hệ gia đình, bạn bè hoặc tổ chức từ thiện. Tuy nhiên, không phải mọi giao dịch tặng cho đều có hiệu lực pháp lý. Vậy điều kiện để hợp đồng tặng cho tài sản có hiệu lực là gì? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ các quy định pháp luật liên quan, kèm theo ví dụ thực tế minh họa cụ thể.
>>> Xem thêm: Khi nào cần đến văn phòng công chứng để chứng thực hợp đồng dân sự?
1. Hợp đồng tặng cho tài sản là gì?
Theo Điều 457 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng tặng cho tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên tặng giao tài sản của mình cho bên được tặng mà không yêu cầu bên kia đền bù. Hợp đồng có thể được thực hiện ngay hoặc là cam kết tặng cho trong tương lai.
Ví dụ minh họa: Bà H lập văn bản tặng cho cháu gái một chiếc ô tô đã qua sử dụng. Nếu chiếc ô tô này thuộc quyền sở hữu hợp pháp của bà H và hợp đồng được công chứng theo đúng quy định, thì hợp đồng có hiệu lực pháp lý.
2. Các điều kiện để hợp đồng tặng cho tài sản có hiệu lực pháp lý
Các bên giao kết hợp đồng phải có năng lực pháp luật dân sự
Theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015, để hợp đồng tặng cho tài sản có hiệu lực, các bên phải có đầy đủ năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự.
Nếu một trong hai bên là người chưa thành niên, mất năng lực hành vi dân sự hoặc bị hạn chế, thì cần có sự đại diện hợp pháp để tham gia ký kết hợp đồng.
Ví dụ: Nếu ông M là người mắc bệnh tâm thần và không có người giám hộ hợp pháp, thì hợp đồng ông M ký tặng cho bạn bè một căn nhà sẽ không có hiệu lực pháp lý.
Ý chí tự nguyện và không bị ép buộc
Việc tặng cho phải xuất phát từ ý chí tự nguyện, không bị lừa dối, đe dọa hoặc cưỡng ép. Nếu chứng minh được bên tặng bị ép buộc, hợp đồng có thể bị tuyên vô hiệu theo Điều 127 Bộ luật Dân sự 2015.
>>> Xem thêm: Những yếu tố pháp lý nào ảnh hưởng đến chất lượng của dịch vụ công chứng hiện nay?
Tài sản tặng cho phải thuộc quyền sở hữu hợp pháp
Chỉ khi bên tặng là chủ sở hữu hợp pháp của tài sản, thì hợp đồng mới được công nhận. Nếu tài sản đang tranh chấp, đang bị kê biên, thế chấp mà không có sự đồng ý của bên liên quan thì hợp đồng có thể bị vô hiệu.
Ví dụ minh họa: Anh A đang thế chấp chiếc xe ô tô tại ngân hàng nhưng lại tự ý tặng cho em trai mà không có sự đồng ý của ngân hàng. Trong trường hợp này, hợp đồng tặng cho tài sản có thể không được công nhận về mặt pháp lý.
Theo Điều 459 Bộ luật Dân sự 2015, đối với các loại tài sản phải đăng ký quyền sở hữu như đất đai, nhà ở, xe ô tô, hợp đồng bắt buộc phải được lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.
Đối với tài sản không bắt buộc phải đăng ký, hợp đồng có thể thực hiện bằng miệng hoặc hành vi cụ thể. Tuy nhiên, việc lập văn bản vẫn được khuyến khích để đảm bảo tính rõ ràng và minh bạch.
Ví dụ minh họa: Ông B tặng cho con trai một mảnh đất ở tỉnh Bình Dương. Để hợp đồng có hiệu lực pháp lý, hai bên cần lập hợp đồng bằng văn bản và công chứng tại phòng công chứng, sau đó thực hiện thủ tục sang tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội
Nội dung và mục đích của hợp đồng tặng cho tài sản không được vi phạm pháp luật hoặc trái đạo đức xã hội. Ví dụ, không được tặng cho tài sản là vũ khí quân dụng, ma túy, hoặc tài sản có được từ hành vi phạm tội.
Không nhằm trốn tránh nghĩa vụ pháp lý
Nếu việc tặng cho nhằm mục đích tẩu tán tài sản để trốn tránh nghĩa vụ trả nợ, nghĩa vụ cấp dưỡng hoặc nghĩa vụ tài chính với nhà nước thì hợp đồng tặng cho tài sản có thể bị tuyên vô hiệu theo Điều 124 Bộ luật Dân sự 2015.
Đối với các tài sản có đăng ký quyền sở hữu, công chứng là điều kiện bắt buộc để hợp đồng có giá trị pháp lý. Thủ tục công chứng thường bao gồm:
Giấy tờ tùy thân của các bên Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản Dự thảo hợp đồng tặng cho (nếu có)
Sau khi hợp đồng được công chứng, các bên sẽ thực hiện các bước sang tên hoặc đăng ký quyền sở hữu theo quy định tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
4. Hợp đồng tặng cho tài sản có điều kiện và hệ quả pháp lý
Theo Điều 458 Bộ luật Dân sự, người tặng có thể đặt ra điều kiện cho bên nhận, và bên nhận phải thực hiện điều kiện đó. Nếu bên nhận không thực hiện điều kiện như đã cam kết, bên tặng có quyền hủy bỏ hợp đồng.
Ví dụ minh họa: Bà K lập hợp đồng tặng cho cháu trai một mảnh đất, với điều kiện cháu phải phụng dưỡng bà đến hết đời. Nếu cháu không thực hiện đúng cam kết, bà K có thể yêu cầu hủy hợp đồng và đòi lại tài sản đã tặng.
Ngoài ra, theo Điều 460 Bộ luật Dân sự, bên tặng có quyền đơn phương hủy bỏ hợp đồng trong trường hợp bên nhận có hành vi xúc phạm, ngược đãi người tặng hoặc người thân của họ.
Để hợp đồng tặng cho tài sản có hiệu lực pháp lý, cần đảm bảo các điều kiện về chủ thể, nội dung, hình thức và mục đích của hợp đồng. Việc tuân thủ đúng quy định pháp luật không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của các bên tham gia mà còn tránh những tranh chấp không đáng có trong tương lai.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
