Công chứng văn bản khai nhận di sản có trẻ vị thành niên
Khi người để lại di sản qua đời và trong hàng thừa kế có trẻ dưới 18 tuổi, việc công chứng khai nhận di sản trẻ em phải tuân thủ quy định chặt chẽ của Bộ luật Dân sự 2015 và Luật Công chứng 2014. Trẻ vị thành niên là nhóm dễ bị xâm phạm quyền lợi nên pháp luật yêu cầu có sự đại diện hợp pháp, sự đồng ý của người giám hộ và kiểm soát chặt các giao dịch. Bài viết này phân tích toàn diện điều kiện, hồ sơ và lưu ý khi khai nhận di sản có trẻ vị thành niên.
1. Cơ sở pháp lý điều chỉnh việc khai nhận di sản trẻ em
Bộ luật Dân sự 2015
Điều 21 BLDS 2015 quy định trẻ dưới 18 tuổi là người chưa thành niên, quyền dân sự phải thông qua người đại diện theo pháp luật. Điều 58, Điều 59 BLDS 2015 quy định về giám hộ và phạm vi đại diện, bảo đảm không làm ảnh hưởng quyền lợi của trẻ.
Luật Công chứng 2014
Điều 56 Luật Công chứng 2014 quy định về công chứng văn bản thỏa thuận phân chia và khai nhận di sản, trong đó người đại diện phải chứng minh quyền đại diện hợp pháp cho người chưa thành niên.
Luật Hôn nhân và Gia đình 2014
Điều 85 và Điều 86 quy định cha mẹ là người đại diện theo pháp luật của trẻ; khi cha mẹ quản lý tài sản của con phải nhằm mục đích bảo vệ quyền lợi con và không được làm thất thoát tài sản.
2. Ai đại diện cho trẻ vị thành niên trong khai nhận di sản trẻ em
Trường hợp cha hoặc mẹ còn sống
Theo Điều 136 BLDS 2015, cha hoặc mẹ đương nhiên là người đại diện theo pháp luật cho trẻ. Họ có quyền ký văn bản khai nhận di sản thay con nhưng phải chứng minh quan hệ bằng giấy khai sinh.
Trường hợp cả cha và mẹ đều đã mất
Người giám hộ được chỉ định theo Điều 52 BLDS 2015 sẽ đại diện cho trẻ. Người giám hộ phải có đủ năng lực hành vi dân sự và không thuộc trường hợp bị hạn chế quyền giám hộ.
Trường hợp cha hoặc mẹ là người để lại di sản
Nếu cha chết, mẹ đại diện cho con nhận phần di sản của con và ngược lại. Tuy nhiên, nếu có xung đột lợi ích, có thể phải cử giám hộ khác theo Điều 87 Luật Hôn nhân và Gia đình.
>>> Xem thêm: Cần tư vấn miễn phí về sang tên đất đai? Hãy thử dịch vụ sang tên sổ đỏ – chuyên nghiệp và tận tâm.
3. Hồ sơ công chứng khai nhận di sản trẻ em
Hồ sơ công chứng gồm:
Giấy chứng tử của người để lại di sản
Giấy tờ chứng minh quan hệ giữa trẻ và người chết như giấy khai sinh
CCCD của người đại diện theo pháp luật
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu di sản gồm sổ đỏ, đăng ký xe, sổ tiết kiệm
Văn bản chỉ định giám hộ nếu có
Các giấy tờ chứng minh trẻ là đồng thừa kế theo pháp luật tại Điều 651 BLDS 2015
Dự thảo văn bản khai nhận di sản hoặc yêu cầu công chứng viên lập
Công chứng viên có quyền yêu cầu bổ sung nếu hồ sơ còn thiếu theo Điều 40 Luật Công chứng 2014.
>>> Xem thêm: Địa chỉ phòng công chứng được đánh giá cao vì sự chuyên nghiệp và tận tâm.
4. Quy trình thực hiện công chứng khai nhận di sản trẻ em
Bước 1 Kiểm tra tư cách đại diện
Công chứng viên kiểm tra giấy khai sinh, giấy tờ chứng minh cha mẹ hoặc người giám hộ hợp pháp.
Bước 2 Nộp hồ sơ công chứng
Người đại diện nộp toàn bộ giấy tờ. Tổ chức công chứng kiểm tra và tiếp nhận.
Bước 3 Niêm yết công khai
Theo Điều 58 Luật Công chứng 2014, việc khai nhận di sản phải được niêm yết 15 ngày tại UBND xã nơi cư trú của người để lại di sản để phòng ngừa tranh chấp.
Bước 4 Ký văn bản khai nhận di sản
Người đại diện ký thay trẻ. Công chứng viên phải bảo đảm nội dung không gây thiệt hại quyền của trẻ theo Điều 59 BLDS 2015.
Bước 5 Nhận kết quả công chứng
Sau thời gian niêm yết, nếu không có khiếu nại, tổ chức công chứng sẽ ký chứng nhận văn bản.
5. Ví dụ minh họa thực tế về công chứng di sản trẻ em
Anh T mất đột ngột để lại một mảnh đất 90 m2 tại Bình Dương. Vợ anh là chị H và con trai 10 tuổi đều thuộc hàng thừa kế. Vì con vị thành niên nên chị H đại diện con làm thủ tục. Hồ sơ gồm giấy chứng tử của anh T, sổ đỏ, giấy khai sinh của con và CCCD của chị H. Sau khi nộp hồ sơ, văn phòng công chứng tiến hành niêm yết 15 ngày tại UBND xã. Do không có tranh chấp, công chứng viên đã chứng nhận văn bản khai nhận di sản, trong đó ghi rõ phần di sản của trẻ được mẹ đại diện quản lý theo quy định.
Khai nhận di sản trẻ em là thủ tục yêu cầu tuân thủ nghiêm các quy định nhằm bảo vệ toàn diện quyền lợi của người chưa thành niên. Người đại diện phải cung cấp đầy đủ giấy tờ, chứng minh tư cách hợp pháp và đảm bảo không xâm phạm quyền tài sản của trẻ.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
