Công chứng văn bản khai nhận di sản cho người khuyết tật
Khi người để lại tài sản qua đời và trong hàng thừa kế có người khuyết tật, việc công chứng văn bản khai nhận di sản khuyết tật phải tuân thủ các quy định đặc biệt để bảo vệ quyền và lợi ích của họ. Pháp luật Việt Nam quy định chặt chẽ về người đại diện, năng lực hành vi dân sự, quyền tự định đoạt và trách nhiệm của công chứng viên khi giao dịch liên quan đến người khuyết tật. Bài viết dưới đây phân tích chi tiết điều kiện, hồ sơ và quy trình thực hiện.
1. Cơ sở pháp lý điều chỉnh việc khai nhận di sản khuyết tật
Bộ luật Dân sự 2015
Điều 23 đến Điều 25 BLDS 2015 quy định về người mất năng lực hành vi, người có khó khăn trong nhận thức và người hạn chế năng lực hành vi.
Điều 58, Điều 59 BLDS 2015 quy định về giám hộ và phạm vi đại diện trong trường hợp người thừa kế là người khuyết tật không đủ năng lực hành vi dân sự.
Luật Người khuyết tật 2010
Điều 4 quy định các dạng khuyết tật và nguyên tắc bảo vệ quyền, lợi ích của người khuyết tật trong giao dịch dân sự.
Luật Công chứng 2014
Điều 56 và Điều 44 quy định trách nhiệm công chứng viên khi chứng nhận giao dịch có người hạn chế năng lực hoặc cần bảo vệ quyền lợi đặc biệt.
2. Xác định năng lực của người thừa kế là người khuyết tật khi khai nhận di sản khuyết tật
Người khuyết tật có thể tự mình tham gia thủ tục khai nhận di sản nếu vẫn có đủ năng lực hành vi dân sự theo Điều 20 BLDS 2015.
Trường hợp tự ký được văn bản
Nếu người khuyết tật chỉ bị khiếm khuyết về thể chất như mất khả năng đi lại hoặc khiếm thị nhưng vẫn nhận thức và làm chủ hành vi thì họ vẫn có quyền tự ký văn bản khai nhận di sản.
Trường hợp cần người đại diện
Nếu người khuyết tật bị hạn chế khả năng nhận thức, không thể tự mình giao dịch, phải có quyết định của Tòa án về việc cử giám hộ theo Điều 23 BLDS 2015. Người giám hộ thực hiện ký kết, đại diện trong toàn bộ thủ tục tại tổ chức công chứng.
>>> Xem thêm: Những lưu ý quan trọng giúp bạn tránh vô hiệu hóa Công chứng di chúc.
4. Quy trình công chứng văn bản khai nhận di sản khuyết tật
Bước 1 Kiểm tra năng lực hành vi
Công chứng viên đánh giá khả năng nhận thức của người khuyết tật. Nếu nghi ngờ họ không làm chủ hành vi, có thể yêu cầu xác nhận y tế theo Điều 44 Luật Công chứng 2014.
Bước 2 tiếp nhận hồ sơ
Người khuyết tật hoặc người giám hộ nộp hồ sơ đầy đủ tại tổ chức hành nghề công chứng để kiểm tra và tiếp nhận.
Bước 3 niêm yết thủ tục khai nhận di sản
Theo Điều 58 Luật Công chứng 2014, văn bản khai nhận di sản phải được niêm yết 15 ngày tại UBND cấp xã nơi người chết cư trú.
Bước 4 ký văn bản khai nhận di sản
Người khuyết tật có đủ năng lực sẽ tự ký. Nếu có giám hộ, người giám hộ ký thay nhưng phải đúng phạm vi đại diện theo Điều 59 BLDS 2015.
Bước 5 nhận kết quả công chứng
Sau khi hết thời hạn niêm yết và không có tranh chấp, công chứng viên chứng nhận văn bản.
>>> Xem thêm: Nếu bạn đang phân vân chọn phòng công chứngnào, đây chính là gợi ý tốt nhất.
5. Ví dụ minh họa thực tế về khai nhận di sản khuyết tật
Ông K qua đời và để lại một căn nhà cho hai người con, trong đó người con trai út bị khuyết tật trí tuệ mức độ nhẹ. Con trai út vẫn có khả năng nhận thức và giao tiếp bình thường nên công chứng viên đánh giá rằng anh vẫn có năng lực hành vi dân sự. Hồ sơ bao gồm giấy chứng tử của ông K, sổ đỏ, giấy khai sinh và giấy xác nhận khuyết tật. Sau khi niêm yết 15 ngày không có khiếu nại, văn bản khai nhận di sản được công chứng, ghi rõ phần sở hữu của người con khuyết tật và cam kết của gia đình về việc không làm ảnh hưởng đến quyền tài sản của anh.
>>> Xem thêm: Địa chỉ công chứng được khách hàng tin dùng nhất.
6. Kết luận
Khai nhận di sản khuyết tật là thủ tục đòi hỏi sự cẩn trọng đặc biệt nhằm bảo đảm tối đa quyền lợi của người thừa kế. Việc đánh giá năng lực hành vi, xác định người đại diện hợp pháp và chuẩn bị hồ sơ đúng quy định sẽ giúp quá trình công chứng diễn ra thuận lợi.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Phí công chứng hợp đồng chuyển nhượng mua bán nhà đất hết bao nhiêu tiền?
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
