Có cần sự đồng ý của người thân khi công chứng tại nhà không?
Trong thực tiễn, nhiều giao dịch dân sự được thực hiện bằng hình thức công chứng tại nhà nhằm tạo điều kiện cho người cao tuổi, người bệnh hoặc người hạn chế khả năng đi lại. Tuy nhiên, không ít người dân băn khoăn liệu khi công chứng tại nhà có bắt buộc phải có sự đồng ý hoặc chứng kiến của người thân hay không. Việc hiểu sai quy định này có thể dẫn đến tranh chấp, thậm chí làm phát sinh yêu cầu hủy văn bản công chứng. Do đó, làm rõ vấn đề đồng ý người thân khi công chứng tại nhà là cần thiết để bảo đảm tính hợp pháp và an toàn pháp lý cho giao dịch.
>>> Xem thêm: Có thể ủy quyền cho người thân đếnvăn phòng công chứng thay mình không?
1. Công chứng tại nhà có được pháp luật cho phép không?
Pháp luật hiện hành cho phép công chứng được thực hiện ngoài trụ sở trong những trường hợp nhất định, khi người yêu cầu công chứng:
Không thể trực tiếp đến văn phòng công chứng vì lý do sức khỏe, tuổi cao, khuyết tật;
Có lý do chính đáng khác phù hợp với quy định pháp luật.
Theo Luật Công chứng hiện hành, công chứng ngoài trụ sở (trong đó có công chứng tại nhà) không làm thay đổi giá trị pháp lý của văn bản, nếu được thực hiện đúng trình tự, thủ tục và bảo đảm nguyên tắc hành nghề công chứng.
2. Pháp luật có bắt buộc phải có sự đồng ý của người thân không?
2.1. Nguyên tắc chung: không bắt buộc
Về nguyên tắc, pháp luật không quy định bắt buộc phải có sự đồng ý của người thân khi công chứng tại nhà. Công chứng viên chỉ cần xác định:
Người yêu cầu công chứng có đầy đủ năng lực hành vi dân sự;
Việc giao kết là hoàn toàn tự nguyện;
Nội dung giao dịch không vi phạm điều cấm của pháp luật, không trái đạo đức xã hội.
Như vậy, đồng ý người thân khi công chứng tại nhà không phải là điều kiện bắt buộc trong mọi trường hợp.
2.2. Khi nào sự đồng ý của người thân trở thành yếu tố cần xem xét?
Dù không bắt buộc, nhưng trong một số tình huống cụ thể, ý kiến hoặc sự hiện diện của người thân có ý nghĩa hỗ trợ pháp lý quan trọng, đặc biệt khi:
Người ký kết là người cao tuổi, sức khỏe yếu;
Có dấu hiệu hạn chế khả năng nhận thức, làm chủ hành vi;
Giao dịch có giá trị lớn hoặc dễ phát sinh tranh chấp.
Trong các trường hợp này, công chứng viên có thể đề nghị người thân chứng kiến, không phải để thay thế ý chí của người ký, mà nhằm tăng mức độ an toàn pháp lý cho văn bản công chứng.
3. Phân biệt “đồng ý” và “chứng kiến” của người thân khi công chứng tại nhà
Nhiều người nhầm lẫn giữa việc đồng ý của người thân và việc chứng kiến của người thân.
Đồng ý: là việc người thân cho phép hoặc chấp thuận giao dịch – điều này chỉ bắt buộc nếu pháp luật quy định giao dịch cần sự đồng ý của chủ thể khác (ví dụ: tài sản chung, người giám hộ).
Chứng kiến: là việc người thân có mặt để xác nhận tình trạng thực tế, không làm phát sinh quyền quyết định nội dung hợp đồng.
5. Rủi ro pháp lý nếu hiểu sai về sự đồng ý của người thân
Việc cho rằng có người thân ký hoặc đồng ý là đủ, trong khi:
Người ký không đủ năng lực hành vi;
Hoặc giao dịch thuộc diện cần sự chấp thuận của chủ thể khác;
có thể dẫn đến hậu quả:
Văn bản công chứng bị yêu cầu hủy;
Giao dịch bị tuyên vô hiệu;
Phát sinh trách nhiệm pháp lý cho các bên liên quan.
Do đó, không phải cứ có đồng ý người thân khi công chứng tại nhà là giao dịch sẽ an toàn pháp lý.
6. Vai trò của công chứng viên trong việc đánh giá sự cần thiết của người thân
Công chứng viên có trách nhiệm:
Đánh giá trực tiếp năng lực nhận thức của người ký;
Xác định có cần thiết mời người thân chứng kiến hay không;
Từ chối công chứng nếu nghi ngờ có việc áp đặt, thao túng ý chí.
Việc yêu cầu hoặc không yêu cầu người thân tham gia là quyền chuyên môn của công chứng viên, nhằm bảo đảm tính khách quan và hợp pháp của giao dịch.
Kết luận
Pháp luật không bắt buộc phải có sự đồng ý của người thân khi công chứng tại nhà trong mọi trường hợp. Tuy nhiên, trong những giao dịch nhạy cảm hoặc khi người ký có dấu hiệu hạn chế về sức khỏe, nhận thức, sự tham gia của người thân có thể góp phần tăng tính an toàn pháp lý. Điều quan trọng nhất vẫn là xác định đúng năng lực hành vi và ý chí tự nguyện của người yêu cầu công chứng. Hiểu đúng về đồng ý người thân khi công chứng tại nhà sẽ giúp người dân tránh rủi ro và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
