Tranh chấp hợp đồng chia tách nhà đất là dạng tranh chấp khá phổ biến trong quá trình phân chia, chuyển nhượng, thừa kế hoặc đồng sở hữu nhà đất. Những mâu thuẫn có thể phát sinh từ việc xác định quyền sử dụng, ý chí các bên, nghĩa vụ tài chính hoặc do hợp đồng không rõ ràng, trái luật. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp các bước giải quyết hiệu quả, đúng pháp luật trong trường hợp xảy ra tranh chấp.
>>>Xem thêm: Rủi ro pháp lý thường gặp khi làm hợp đồng chia tách nhà đất và cách phòng tránh
1. Khái niệm và nguyên nhân dẫn đến tranh chấp hợp đồng chia tách nhà đất
1.1. Thế nào là tranh chấp hợp đồng chia tách nhà đất?
Đây là mâu thuẫn phát sinh giữa các bên ký kết hợp đồng chia tách quyền sử dụng nhà đất, liên quan đến:
-
Quyền, nghĩa vụ phát sinh từ hợp đồng
-
Diện tích, vị trí, giá trị phần đất/chỗ ở được chia
-
Trách nhiệm đăng ký sang tên hoặc nộp thuế, phí
1.2. Nguyên nhân dẫn đến tranh chấp
-
Hợp đồng chia tách không công chứng hoặc lập sai hình thức pháp luật
-
Một bên không thực hiện đúng cam kết (không bàn giao, không nộp hồ sơ, không sang tên)
-
Có yếu tố gian dối, ép buộc khi ký kết
-
Nhà đất đang bị kê biên, thế chấp, tranh chấp khác
-
Không đủ điều kiện chia tách theo quy định pháp luật
>>>Xem thêm: Thủ tục công chứng hợp đồng chia tách quyền sử dụng đất
2. Căn cứ pháp lý áp dụng
Việc giải quyết tranh chấp hợp đồng chia tách nhà đất phải tuân theo quy định pháp luật, gồm:
-
Bộ luật Dân sự 2015 (Điều 385 đến 425): về giao kết, thực hiện, vô hiệu và hủy bỏ hợp đồng
-
Luật Đất đai 2013 (Điều 79, Điều 188): quy định điều kiện chia tách, chuyển nhượng
-
Nghị định 43/2014/NĐ-CP: hướng dẫn thi hành Luật Đất đai
-
Luật Công chứng 2014 (Điều 5, Điều 42): về giá trị pháp lý của văn bản công chứng
-
Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 (Chương XXII): về giải quyết tranh chấp đất đai, hợp đồng dân sự
3. Cách giải quyết tranh chấp hợp đồng chia tách nhà đất
3.1. Thương lượng, hòa giải
Đây là bước đầu tiên nên thực hiện để tiết kiệm chi phí, thời gian. Hai bên có thể gặp gỡ để làm rõ các vướng mắc, thỏa thuận lại nghĩa vụ thực hiện hoặc điều chỉnh nội dung hợp đồng.
Lưu ý lập biên bản ghi nhận kết quả hòa giải để làm bằng chứng sau này.
3.2. Hòa giải tại UBND cấp xã
Theo Điều 202 Luật Đất đai 2013, nếu tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất thì phải hòa giải tại UBND cấp xã trước khi khởi kiện ra Tòa án. Kết quả hòa giải sẽ được lập thành biên bản có chữ ký các bên.
3.3. Khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền
>>>Xem thêm: Văn phòng công chứng uy tín nhất hiện nay bạn không thể bỏ qua
Nếu không hòa giải được, các bên có quyền khởi kiện tại Tòa án theo thủ tục tố tụng dân sự.
-
Tòa án sẽ xem xét hiệu lực hợp đồng, quá trình thực hiện, các bằng chứng liên quan để xác định quyền và nghĩa vụ của các bên
-
Có thể yêu cầu tuyên hợp đồng vô hiệu, buộc thực hiện nghĩa vụ, bồi thường thiệt hại hoặc chia lại theo thực tế sử dụng
Thời hiệu khởi kiện là 03 năm kể từ ngày biết quyền lợi bị xâm phạm (Điều 429 Bộ luật Dân sự 2015)
4. Ví dụ minh họa thực tế
Trường hợp 1: Ông A và bà B là hai anh em ruột cùng đứng tên quyền sử dụng một mảnh đất 200m². Năm 2021, hai bên lập “hợp đồng chia tách nhà đất” đồng ý chia đôi để mỗi người sử dụng 100m². Tuy nhiên sau đó ông A không ký hồ sơ tách thửa và chuyển quyền sử dụng đất, dẫn đến tranh chấp.
Ông B đã gửi đơn đến UBND phường yêu cầu hòa giải nhưng không thành. Sau đó ông B khởi kiện ra Tòa án nhân dân quận, yêu cầu buộc ông A thực hiện nghĩa vụ sang tên đúng theo hợp đồng.
Tòa án đã xét xử và tuyên buộc ông A thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng đã ký, đồng thời xác định diện tích chia tách phù hợp với bản đồ địa chính và quy định pháp luật.
>>> Xem thêm: Bạn đang cần chứng thực chữ ký gấp? Bài viết này sẽ giúp bạn hoàn thành trong 30 phút!
5. Lưu ý khi lập hợp đồng chia tách nhà đất để tránh tranh chấp
>>>Xem thêm: Cần làm gì để Hợp đồng chia tách nhà đất được pháp luật công nhận?
-
Lập thành văn bản rõ ràng, có đầy đủ thông tin, chữ ký hai bên
-
Công chứng hợp đồng để bảo đảm tính pháp lý
-
Kiểm tra điều kiện tách thửa theo quy định địa phương (diện tích tối thiểu, quy hoạch,…)
-
Đảm bảo tự nguyện, minh bạch, không bị ép buộc hoặc lừa dối
-
Thực hiện đúng trình tự thủ tục sang tên, tách sổ đỏ sau khi thỏa thuận
Kết luận
Tranh chấp hợp đồng chia tách nhà đất là dạng tranh chấp dân sự phức tạp, liên quan đến quyền sử dụng đất và mối quan hệ giữa các bên. Việc hiểu rõ quy định pháp luật và thực hiện đúng thủ tục sẽ giúp hạn chế rủi ro và bảo vệ quyền lợi hợp pháp. Trong trường hợp có tranh chấp, nên ưu tiên thương lượng và chỉ khởi kiện khi không đạt được thỏa thuận.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com